Budowa charakterystyki:

1. WSTĘP - krótkie przedstawienie postaci (akapit):
tutaj podajemy najważniejsze informacje dotyczące charakteryzowanego bohatera, m.in. imię i nazwisko, skąd znamy postać? Ile ma lat? Czym się zajmuje? Gdzie mieszka? Jaka jest jego sytuacja rodzinna? itp.

JAK ROZPOCZĄĆ CHARAKTERYSTYKĘ-PRZYKŁADOWE WYRAŻENIA: Bohaterem mojej charakterystyki jest.... Pragnę przedstawić postać... X jest głównym bohaterem książki...Chcę przedstawić sylwetkę mojego przyjaciela...Wśród wielu bohaterów literackich, jakich poznałem, jednym z moich ulubionych jest..., X to bohater książki pt.

2. ROZWINIĘCIE (akapit):
a) wygląd zewnętrzny:
tutaj opisujemy, jak postać wygląda. Można zwrócić uwagę  na: wzrost, sylwetkę, twarz, włosy, oczy, nos,  usta,  ubranie, dodatki... 
b) usposobienie- charakter- umysłowość
tutaj piszemy o tym, jak postać zachowuje się względem innych ludzi, jaki ma charakter-wewnętrzne cechy bohatera-jaka jest?, a także o zdolnościach, umiejętnościach i zainteresowaniach postaci.

3. ZAKOŃCZENIE - ocena postaci (akapit):
tutaj piszemy, co myślimy o danym bohaterze. Czy wywołał w nas sympatię? A może przeciwnie - nie budzi sympatii? Czy uważamy go za osobę godną naśladowania? np.   X jest postacią pozytywną/negatywna, ponieważ....

Należy pamiętać o cytatach (fragmentach z książki) przy charakteryzowaniu postaci literackiej!

 
SŁOWNICTWO WARTOŚCIUJĄCE CZŁOWIEKA:
Agresywny, ambitny, amoralny, apatyczny (obojętny, bierny, osowiały), apodyktyczny (nie znosi sprzeciwu), atrakcyjny, awanturniczy, bezczelny, bezduszny, bezkrytyczny, bezinteresowny, bezmyślny, bezpośredni, beztroski, bezwstydny, bezwzględny, błyskotliwy, bohaterski, brutalny, chamski, chciwy,  chełpliwy (zarozumiały), chytry, cnotliwy, cyniczny (drwiący, szyderczy), czarujący, czuły, delikatny, despotyczny (narzucający swoją władzę), dobroduszny, dobrotliwy, dobry, dociekliwy, dojrzały, dokładny, dowcipny, dumny, dwulicowy, dziecinny, dzielny, dziwaczny, dziwny, dynamiczny, dyskretny, egoistyczny, elegancki, elokwentny (pięknie wysławiający się), energiczny, empatyczny (wczuwający się w czyjąś sytuację, współodczuwanie), flegmatyczny, gadatliwy, genialny, głupi, gorliwy (staranny, pilny, wytrwały, żarliwy), gościnny, gruboskórny, grzeczny, gwałtowny, hojny, honorowy, humorzasty, impertynencki (arogancki, brutalny), impulsywny, infantylny (niepoważny, dziecinny), interesowny, kapryśny, kłamliwy, kłótliwy, koleżeński, kompetentny, konfliktowy, konsekwentny, kreatywny (twórczy), krzykliwy, krytyczny, kulturalny, lekkomyślny, leniwy, litościwy, lojalny (uczciwy), ludzki, łatwowierny, łaskawy, małomówny, mądry, mężny, miłosierny, miły, młody, muzykalny, mściwy, myślący, nadgorliwy, naiwny, narcystyczny, nerwowy, niebezpieczny, niecierpliwy, niedojrzały, niedokładny, niedyskretny, niegościnny, nieobyty (bez kultury), nieokrzesany, nieostrożny, niepozorny, nieprzeciętny, nieufny, niesprawiedliwy, nieśmiały, nieugięty, nieustępliwy, niewdzięczny, niewychowany, niezrównoważony, niezwykły, nonszalancki (traktujący innych w sposób lekceważący), nowoczesny, nudny, obłudny, obojętny, obyty, odporny, odpowiedzialny, odważny, ograniczony, okrutny, opanowany, opiekuńczy, opryskliwy, ordynarny, oryginalny, ospały, ostrożny, oszczędny, otwarty, pamiętliwy, pedantyczny, pewny siebie, pilny, pobłażliwy, pobudliwy, podejrzliwy, podły, pogodny, pojętny, pokorny, pomocny, pomysłowy, ponury, posłuszny, postępowy, potulny, poważny, powierzchowny, powściągliwy (opanowany, spokojny), pracowity, prostolinijny, prostacki, próżny, prymitywny, przebiegły, przebojowy, przedsiębiorczy, przekorny, przemądrzały, przewidujący, przezorny, przyjacielski, przystojny, psotny, pusty, pyszałkowaty (zarozumiały), pyszny, radosny, refleksyjny, religijny, romantyczny, rozmowny, rozrzutny, roztrzepany, rozumny, rozsądny, rozważny, rycerski, rzetelny-dokładny, samodzielny, samokrytyczny, samolubny, samowystarczalny, sceptyczny (niedowierzający, wątpiący), samowolny, sentymentalny, schludny, serdeczny, skąpy, skromny, skryty, skrupulatny, słaby, sławny, słowny, smutny, solidarny, spokojny, spontaniczny, spostrzegawczy, sprawiedliwy, sprytny, stały, stanowczy, staranny, stronniczy, subtelny, sumienny, surowy, sympatyczny, szarmancki (dobrze wychowany/wobec kobiet), szczęśliwy, szczodry, szlachetny, szorstki, szybki, śliczny, śmiały, śmieszny, światowy, świątobliwy (pobożny), tajemniczy, taktowny, tchórzliwy, tępy, tolerancyjny, towarzyski, tradycyjny, troskliwy, trudny, trzeźwy, twardy, twórczy, ubogi, uczciwy, uczony, uczuciowy, ufny, ugodowy, uległy, uparty, uroczy, urodziwy, uszczypliwy, utalentowany, uważny, uzdolniony, waleczny, wartościowy, wesoły, wielkoduszny, wierny, wierzący, władczy, wrażliwy, wspaniałomyślny, wstydliwy, wścibski, wulgarny, wykształcony, wyniosły, wyrachowany (perfidny), wyrozumiały, wytrzymały, zabawny, zakłamany, zaciekły, zacofany, zadbany, zagadkowy, zakłamany, zakompleksiony, zamknięty, zapalczywy (łatwo unoszący się gniewem, impulsywny), zasadniczy, zawzięty, zazdrosny, zdolny, zdyscyplinowany, zgorzkniały, zgrabny, zgryźliwy, złośliwy, zły, zmienny, zręczny, zrównoważony, zuchwały (pewny siebie), zwinny, życzliwy

Słownictwo nazywające człowieka:
altruista, arogant, awanturnik, babsztyl, bałaganiarz, beksa, błazen, brudas, brutal, brzydal, bystrzak, chciwiec, choleryk, chojrak, chuligan, chwalipieta, chytrus, cwaniak, cynik, drań, dusigrosz, elegant, flegmatyk, figlarz, gaduła, gagatek, geniusz, guzdrała, hipochondryk, hipokryta (człowiek dwulicowy, fałszywy), idealista, judasz, karierowicz, kłamca, kreatura, krętacz, kujon, leń, lekkoduch, liczykrupa, lizus, łgarz, łobuz, malkontent (osoba stale nezadowolona),  manipulant, mazgaj, mądrala, mięczak, mizantrop (osoba stroniąca od ludzi), mruk, nadgorliwiec, naiwniak, nerwus, nędzarz, niezdara, obibok, obżartuch, oportunista (człowiek bez zasad, kieruje się tylko korzyściami), oszczerca, oszust, pasjnat, plotkarz, pochlebca, pyszałek, romantyk, sadysta, samolub, skarżypyta, skąpiec, sknera, sobek, społecznik, spryciarz, slamazara, śmialek, śpioch, tchórz, tyran, wodolej, wszędobylski, zapaleniec,zapominalski, zarozumialec, zazdrośnik, zrzęda, zuch, zartowniś.